Vlaanderen: verlenging van de verdachte periode voor schenkingen van roerende goederen

Sinds 1 januari 2025 is de verdachte periode voor niet-geregistreerde schenkingen van roerende goederen in het Vlaamse Gewest verlengd van drie naar vijf jaar. Dit sluit aan bij de regeling die sinds 2022 in Wallonië van kracht is.

Wat zijn de fiscale gevolgen van deze wijziging en hoe kunt u hier als schenker het best op inspelen?

FAQ: Wat verandert er in Vlaanderen met de verlenging van de verdachte periode?

1. Wat is het verschil tussen een geregistreerde en een niet-geregistreerde schenking?

Geregistreerde schenking

Bij de schenking van een onroerend goed is tussenkomst van een notaris verplicht. De notaris moet de akte registreren, waardoor schenkingsrechten verschuldigd zijn.

• Het tarief schommelt tussen 3% (op de eerste schijf tot € 150.000) en 27% (voor schijven vanaf € 450.000) bij schenkingen in de rechte lijn en tussen echtgenoten.

Niet-geregistreerde schenking

Bij roerende goederen (zoals geld, effectenportefeuilles of aandelen) heeft de schenker meer keuzevrijheid.

• Zonder notaris: Een schenking kan gebeuren via een bankgift of een inbreng in een maatschap zonder uitgifte van nieuwe aandelen.
• Met notaris: De schenking wordt geregistreerd en is onderworpen aan een vast tarief van 3% (3,3% in Wallonië).

Tot 1 januari 2025 was er in Vlaanderen geen schenkingsrecht verschuldigd op niet-geregistreerde schenkingen, op voorwaarde dat de schenker minstens drie jaar na de schenking in leven bleef. Vanaf 1 januari 2025 is deze verdachte periode verlengd naar vijf jaar, net zoals in Wallonië sinds 1 januari 2022.

2. Wat is de impact van deze wijziging?

De verlenging van de verdachte periode heeft niet alleen gevolgen voor bankgiften, maar ook voor bepaalde levensverzekeringen.

Voorbeeld

Een grootouder sluit een spaar- of beleggingsverzekering af met zijn/haar kleinkind als begunstigde. Wanneer het kleinkind 18 jaar wordt, ontvangt het het verzekerde bedrag. Indien de grootouder echter binnen vier jaar na deze uitkering overlijdt, zal het verzekerde bedrag alsnog onderworpen worden aan erfbelasting.

De verdachte periode heeft dus ook een impact op bepaalde verzekeringsconstructies.

3. Wat betekent dit voor de schenker?

De verlenging van de verdachte periode kan ertoe leiden dat schenkers vroeger beginnen met het overdragen van vermogen.

Belangrijk aandachtspunt:

Een schenking aan kinderen is in principe onherroepelijk. Het is dus essentieel om eerst te evalueren of u voldoende middelen overhoudt om uw levensstandaard te behouden.

4. Hoe kunt u het risico van erfbelasting beperken?

De verlenging van de verdachte periode verhoogt het risico dat een schenking alsnog aan erfbelasting onderworpen wordt. Dit risico kan beperkt worden door:

1. Een verzekering successierechten af te sluiten
   • Hierbij betalen de begunstigden (de schenkontvangers) een premie.
   • Als de schenker overlijdt binnen de verdachte periode van vijf jaar, wordt de erfbelasting gedekt door een uitkering van de verzekeraar.
   • Opgelet: Nu de periode is verlengd van drie naar vijf jaar, moet men berekenen of de verzekeringspremies nog voordeliger zijn dan de schenkingsrechten van 3% (of 3,3% in Wallonië).
2. Vrijwillige registratie van de schenking
   • Een schenking van roerende goederen kan op een later tijdstip nog worden geregistreerd bij het kantoor Rechtszekerheid van de FOD Financiën.
   • Dit kan ook als de schenker zich in een palliatieve situatie bevindt.
   • Voordeel: De schenkingsrechten (3% of 3,3%) zijn vaak voordeliger dan de erfbelasting (die kan oplopen tot 27% of 30%).

Conclusie

In Vlaanderen geldt sinds 1 januari 2025 een verdachte periode van vijf jaar voor niet-geregistreerde schenkingen van roerende goederen. Dit betekent dat, als de schenker binnen deze termijn overlijdt, de schenking toch onderworpen wordt aan erfbelasting.

Om dit risico te vermijden, kan men:

• De schenking alsnog registreren en 3% of 3,3% schenkingsrechten betalen.
• Een verzekering successierechten afsluiten, mits de premies opwegen tegen het belastingvoordeel.

De verdachte periode geldt ook voor schenkingen via levensverzekeringen als de uitkering binnen de vijf jaar vóór het overlijden plaatsvindt.

Bron:

• Decreet van 19 december 2024, Belgisch Staatsblad van 15 januari 2025