LEZ Brussel 2026: Diesel Euro 5 en benzine Euro 2 — wat te doen, wanneer en met welke bewijzen?

De door het Grondwettelijk Hof gewezen uitspraak heeft de oorspronkelijke timing van de Brusselse lage-emissiezone (LEZ) zonder overgangstermijn opnieuw van kracht gemaakt. De regionale regering heeft vervolgens een uitvoeringsfasering vastgesteld: hervatting van de controles op 1 januari 2026, een periode van waarschuwing gedurende twee maanden, en vervolgens boetes van € 350 vanaf 1 maart 2026, herhaalbaar om de drie maanden in geval van aanhoudende verkeersovertredingen met een niet-conform voertuig. Een tolerantie geldt voor eigenaars die kunnen bewijzen dat ze een conform voertuig hebben besteldten laatste op 31/12/2025, dat nog niet op 01/03/2026 geleverd is[1][2].

Het doel van deze notitie is om op een pedagogische en rigoureuze manier de toepasselijke regels, hun economische en operationele gevolgen en een concrete aanpak voor bedrijven, vzw's, zelfstandigen en bedrijfsleiders uiteen te zetten.

1. Het juridisch en praktisch kader: waar staan we precies?

De schorsing van de uitstel (2025 → 2027) heeft een effect van onmiddellijke terugkeer naar het oorspronkelijke regime teweeggebracht: de Euro 5 dieselvoertuigen en de Euro 2 benzinevoertuigen vallen opnieuw onder het LEZ-verbod. Om een onmiddellijke overstap naar sancties te vermijden, heeft de Brusselse uitvoerende macht een implementatieschema vastgesteld:

• 1 januari 2026:hervatting van de controles; waarschuwingen bij overtredingen.
• 1 maart 2026:aanvang van de inning van de boetes van € 350, herhaald per periode van drie maanden in geval van aanhoudende niet-conforme verkeersdeelname (potentiële blootstelling tot € 1.400/jaar)[1][2].
• Probationele uitzondering: geen boete op 01/03/2026 indien de eigenaar de aankoop van een conform voertuig kan aantonen (bestelbon gedateerd ten laatste op 31/12/2025) en de afwezigheid van levering op 01/03/2026[1][2].

Te onthouden (samenvatting): de conformiteit — of bij gebrek daaraan, het opstellen van een bewijsdossier — moet in 2025 worden beslist en gedocumenteerd.

2. Welke voertuigen, welke volumes, welke risico's?

Betrokken zijn:

• Euro 5 dieselvoertuigen, wat in de praktijk overeenkomt met de eerste inschrijvingen van januari 2011 tot september 2015[2];
• Euro 2 benzinevoertuigen (voor 2001, restgeval)[2].

Orde van grootte: ~ 29.000 voertuigen ingeschreven in Brussel zouden door de maatregel getroffen worden[1][2].

Sanctie: € 350 per overtreding, herhaalbaar om de drie maanden zolang de verkeersdeelname in de LEZ met een niet-conform voertuig voortduurt[1][2].

Aandachtspunt (samenvatting): onwetendheid ontslaat niet van aansprakelijkheid; de bewijslast van de uitzondering rust op de eigenaar.

3. Economische en operationele gevolgen

1. Versnelde waardevermindering van Euro 5 dieselvoertuigen op de lokale markt van tweedehandsvoertuigen: toestroom van aanbiedingen, neerwaartse druk op de prijzen (risico op verliesgevende verkopen)[1].
2. Niet-gebudgetteerde investering in Q4 2025: afwegingen aankoop/leasing, afschrijvingen, technologische keuze (conforme thermische motor versus hybride/elektrisch), impact btw en vennootschapsbelasting/personenbelasting.
3. Continuïteit van de activiteiten in Brussel: leveringen, technische interventies, evenementen, diensten aan huis; noodzaak om toegang te garanderen via een conforme vloot, onderaanneming of omleidende logistiek.
4. Documentaire conformiteit: archiveren van de bestelbonnen en bewijzen van niet-levering om te kunnen genieten van de uitzondering op 01/03/2026.

Samenvatting: de kosten van inactie omvatten waardevermindering, terugkerende boetes en activiteitsverstoring.

4. Duidelijke routekaart (stap voor stap)

Stap 1 — Inventaris opmaken (ten laatste eind oktober 2025)

• Lijst van alle in Brussel gebruikte voertuigen (eigendom/operationele leasing), met: merk, model, nummerplaat, Euronorm, datum eerste inschrijving, gebruik, contract en einddatum.
• Doel: identificatie van niet-conforme voertuigen (Euro 5 diesel en Euro 2 benzine).
• Tip: bij twijfel over de Euronorm, vraag deze na bij de concessiehouder/verzekeringscontract of via het inschrijvingsbewijs.

Verwacht resultaat: een eenvoudige tabel "Conform / Te vervangen / Te hertoewijzen (buiten LEZ)".

Stap 2 — Strategie kiezen per voertuig (volgende week, begin november 2025)

Voor elk niet-conform voertuig, een optie aanvinken:

1. Vervangen door een conform voertuig (aankoop of leasing);
2. Hertoewijzen buiten Brussel (gebruik buiten LEZ);
3. Schrappen (bij marginaal gebruik, mogelijke mutualisatie);
4. Uitzondering veiligstellen (indien vervanging onmogelijk voor 03/2026): een conform voertuig bestellen vóór 31/12/2025 om te kunnen genieten van de tolerantie tot de levering.

Verwacht resultaat: een schriftelijke en gedateerde beslissing per nummerplaat.

Stap 3 — Berekenen en beslissen (tegen midden november 2025)

• Vergelijking aankoop vs. leasing: maandelijkse huur, voorschot, TCO (verzekering, onderhoud, energie), afschrijvingen, btw, belastingen (vennootschapsbelasting/personenbelasting).
• Prioritering van essentiële vervangingen voor uw missies in Brussel.
• Goedkeuring van het budget en de planning (wie, wanneer, waar).

Verwacht resultaat: een mini-financieel plan en een bestelplanning.

Stap 4 — Bestellen (ten laatste op 31 december 2025)

• Ondertekening van de bestelbonnen van de conforme voertuigen vóór 31/12/2025.
• Bewaren van: ondertekende en gedateerde bestelbon, ontvangstbevestiging van de verkoper, aangekondigde levertijden.
• Indien u tijdelijk een niet-conform voertuig behoudt, rij niet in de LEZ vanaf 01/03/2026 zonder de bestelling ≤ 31/12/2025 en het bewijs van niet-levering te kunnen tonen.

Verwacht resultaat: klaar bewijsdossier ("bewijzen" dossier) (papier + PDF).

Stap 5 — Trajecten organiseren (januari–februari 2026)

• Vanaf 01/01/2026: de camera's beginnen opnieuw met controleren; bij een overtreding ontvangt u een waarschuwing (nog geen boete).
• Plan alternatieven: park-and-rides, conforme deelauto's, reeds conforme onderaannemers, planning van leveringen.
• Duidelijke communicatie naar de teams: waar kan men de LEZ binnenrijden, met welk voertuig, wanneer.

Verwacht resultaat: gegarandeerde continuïteit zonder boete.

Stap 6 — Boetes vermijden (vanaf 1 maart 2026)

• Vanaf 01/03/2026: boete € 350, herhaalbaar om de 3 maanden indien u blijft rijden met een niet-conform voertuig.
• Enkel uitzondering: u heeft ten laatste op 31/12/2025 een conform voertuig besteld en u bewijst dat het op 01/03/2026 nog niet geleverd is (bewaar alle e-mails/verklaringen van de concessiehouder).
• Controleer maandelijks of niet-conforme voertuigen de LEZ niet binnenrijden (gedeelde agenda, automatische herinnering).

Verwacht resultaat: nul boetes, vervanging uitgevoerd na levering.

Klaar-voor-gebruik checklist (NL)

• Inventarisatietabel (nummerplaat, Euronorm, datum eerste inschrijving, contract, gebruik Brussel ja/nee)
• Beslissing per voertuig (vervangen / hertoewijzen / schrappen / bestellen voor uitzondering)
• Simulatie aankoop vs. leasing (TCO, btw, fiscaliteit)
• Ondertekende bestelbon(nen) vóór 31/12/2025 (opgeslagen PDF)
• Bewijzen van niet-levering op 01/03/2026 (indien u nog rijdt: e-mails, verklaring verkoper)
• Instructies aan de teams (wie rijdt waar, waarmee) + alternatieven (park-and-rides/onderaanneming)
• Herinneringsagenda: 01/01/2026 (waarschuwingen) / 01/03/2026 (boetes)
• Maandelijkse controle van de LEZ-ingangen en de voortgang van de leveringen

Voorbeeld: een KMO in de dienstensector beschikt over drie Euro 5 dieselvoertuigen (2012–2014). Twee operationele leasingcontracten lopen af in 05/2026. Het bedrijf bestelt twee vervangingen vóór 31/12/2025 (veiliggesteld uitzonderingsdossier), zet de derde om in korte termijn leasing tot 04/2026 en besteedt de interventies binnen de stadsmuren uit aan een reeds conforme onderaannemer. Resultaat: nul boetes, gegarandeerde continuïteit.

5. Veelgestelde vragen (met praktische standpunten)

1. Kan ik wachten tot januari 2026? Juridisch gezien, ja, maar niet aanbevolen: het bruikbare tijdvenster voor de uitzondering sluit op 31/12/2025 (bestel datum), en het aanbod/de levertijden worden krapper op het einde van het jaar.
2. Mijn voertuig heeft weinig kilometers: een vrijstelling? Nee: de norm is wettelijk, niet technisch.
3. Volstaat een bestelling van een conform tweedehands voertuig? Ja, als het voertuig LEZ-conform is en de bestelling is gedateerd ≤ 31/12/2025; stel de bewijzen samen zoals voor een nieuw voertuig.

6. Samenvatting: beslissen in 2025, bewijzen in 2026, conform rijden.

Samenvattende tabel en aanbevelingen

7. Onze aanbevelingen (Deg & Partners):

Hier zijn onze aanbevelingen:

1. Beslissen en documenteren vóór 31/12/2025 (conforme bestelling).
2. Een volledig bewijsdossier opstellen met het oog op 01/03/2026.
3. De TCO en de fiscaliteit optimaliseren (afschrijvingen, btw, vennootschapsbelasting/personenbelasting) bij de keuze aankoop/operationele leasing.
4. De doorverkoop van de Euro 5's anticiperen om de waardevermindering te beperken.
5. Continuïteitsoplossingen organiseren (mutualisatie/conforme onderaanneming, park-and-rides).
6. Ons contacteren voor een gedetailleerd uitvoeringsplan (vloot, liquiditeit, fiscaliteit, bewijzen).

Noten en referenties

[1] “LEZ in Brussel: eigenaars van Euro 5 diesel en Euro 2 benzine hebben 6 maanden de tijd om van wagen te wisselen!”, 18.09.2025: terugkeer naar het oorspronkelijke kader, controles 01/01/2026, boetes 01/03/2026 (€ 350 per trimester), uitzondering bij bestelling ≤ 31/12/2025 niet geleverd op 01/03/2026, orde van grootte (~29.000 voertuigen).

[2] “De beslissing is eindelijk gevallen voor de LEZ: dit is de datum vanaf wanneer bepaalde dieselwagens in Brussel beboet zullen worden”, 18.09.2025: bevestigend fasering, voertuigperimeter (Euro 5 diesel ≈ 2011–2015, Euro 2 benzine < 2001), aankondiging van een informatiecampagne.