Fiscale kunstgrepen voor kunst. België verlaagt BTW-tarief op kunst naar 6%.

De federale regering heeft in het kader van het Zomerakkoord beslist om de BTW op de aankoop van kunstvoorwerpen, verzamelobjecten en antiquiteiten uniform op 6% te brengen. België wordt hiermee in de Europese Unie een aantrekkelijke hotspot voor kunstverzamelaars. De beslissing van de regering is het gevolg van Europese regelgeving die de toepassing van de zogenaamde “BTW-margeregeling” in de kunstsector aan banden heeft gelegd..

Het BTW-statuut van kunst is vrij complex. Wie kunst aankoopt van een particulier moet normaal gezien geen BTW betalen op deze aankoop. Anders is het echter voor wie kunst in een professioneel circuit aankoopt. In dit geval is de aankoop wel onderworpen aan BTW. De zogenaamde Europese BTW-Richtlijn laat toe dat de Europese Lidstaten een verlaagd BTW tarief toepassen bij de aankoop en invoer van kunstvoorwerpen, verzamelobjecten en antiquiteiten (voorwerpen van meer dan 10 jaar oud). Dit verlaagd tarief, dat in België 6% bedraagt, is voor wat betreft kunstvoorwerpen echter enkel van toepassing voor zover het gaat om aankopen van kunst bij de kunstenaar zelf of bij zijn rechthebbenden of voor zover het gaat om de invoer van kunst die men buiten de EU rechtstreeks heeft aangekocht bij de kunstenaar zelf of bij zijn rechthebbenden. Indien kunst via een ander kanaal wordt aangekocht, bijvoorbeeld via een kunstgalerie, dan is het normale BTW-tarief van toepassing, dat in België nog steeds 21% bedraagt.

​Het huidige verlaagd tarief van 6% is enkel van toepassing voor aankopen bij de kunstenaar zelf. Voor aankopen via een kunstgalerie geldt het normale tarief van 21% maar kan desgevallend de BTW-margeregeling worden toegepast.

In dit laatste geval kan de professionele kunsthandelaar echter wel de zogenaamde BTW-margeregeling gaan toepassen. Dit betekent dat er enkel BTW wordt aangerekend op de “marge” dat wil zeggen het verschil tussen de aan- en verkoopprijs, daar waar de BTW in principe op de volledige verkoopprijs moet worden aangerekend. Op die manier blijft het fiscaal verschil tussen de aankoop van kunst bij de kunstenaar zelf (6%), en de aankoop van kunst via een galerie (21%) nog enigszins onder controle.

Het systeem van de BTW-margeregeling is echter onder druk komen te staan door de Europese Richtlijn (EU) 2022/542 van de Raad van 5 april 2022 tot wijziging van Richtlijnen 2006/112/EG en (EU) 2020/285 wat de btw-tarieven betreft. Deze Richtlijn heeft voorzien dat de BTW-margeregeling met ingang van 1 januari 2025 niet meer kan worden toegepast wanneer de professionele kunsthandelaar het kunstwerk aan een verlaagd BTW-tarief heeft aangekocht. Dit betekent dat als kunst werd aangekocht tegen het verlaagde BTW-tarief, de volledige verkoopprijs aan het normale BTW tarief moet worden belast, en niet langer alleen de marge. Dit heeft natuurlijk een serieuze financiële implicatie voor de klant.

Om hieraan tegemoet te komen heeft de Richtlijn (EU) 2022/542 voorzien dat de EU-Lidstaten voortaan alle aankopen van kunstvoorwerpen, verzamelobjecten en antiquiteiten aan het verlaagd BTW-tarief kunnen onderwerpen. Hierdoor zou er dus op het vlak van BTW een gelijk verlaagd tarief kunnen toegepast worden, ongeacht het feit of het kunstobject hetzij via de kunstenaar zelf, hetzij via een kunstgalerie wordt aangekocht. De Belgische regering heeft dus thans beslist om van deze mogelijkheid gebruik te maken en het verlaagd BTW-tarief van 6% uniform toe te passen.

​België wordt op internationaal vlak fiscaal vrij aantrekkelijk voor de aankoop van kunst. Kunstenaars en kleine galerieën worden beter beschermd zodat ze kunnen concurreren met de buurlanden en de kunsthandel in België kan gestimuleerd worden.

​

België wordt dus op internationaal vlak fiscaal vrij aantrekkelijk voor de aankoop van kunst. ( cfr tabel hieronder ) hetgeen klaarblijkelijk ook de bedoeling van de Regering is geweest. In de krant De Tijd stelde Minister van Financiën Jambon dat de 6%-regeling kunstenaars en kleine galerieën beter beschermt zodat ze kunnen concurreren met de buurlanden en de kunsthandel in België kan gestimuleerd worden. Het voorstel van de regering zou eind november van kracht gaan.