De Dienst Voorafgaande Beslissingen (DVB): tussen kritiek en verdediging van zijn bindende kracht

De werking van de Dienst Voorafgaande Beslissingen (DVB) en de bindende kracht van zijn beslissingen zijn regelmatig onderwerp van debat, zowel in de gespecialiseerde pers als in de rechtbanken. Recente rechtspraak, zoals die van de rechtbank van eerste aanleg van Antwerpen (5 juni 2024), werpt licht op deze cruciale kwesties. Hier volgt een analyse van de huidige situatie, gebaseerd op de kritiek en de recente juridische ontwikkelingen.

Werking van de DVB: een waardevolle maar bekritiseerde instelling

De DVB, belast met het verstrekken van voorafgaande beslissingen in fiscale zaken, wordt vaak geprezen voor zijn onmisbare rol voor belastingplichtigen en praktijkmensen. Er komt echter regelmatig kritiek, zoals blijkt uit een recent artikel in L’Echo.

Een essentiële rol ondanks de uitdagingen

• De DVB behandelt ongeveer 30 dossiers per week, een aanzienlijk volume gezien de complexiteit van de behandelde materie.
• De vertragingen die in sommige dossiers worden vastgesteld, worden verklaard door factoren zoals ziekteverzuim van sommige leden van het college of technische meningsverschillen. Deze moeilijkheden zijn begrijpelijk gezien de complexiteit en de vaak verbeterbare kwaliteit van de fiscale wetgeving.

Een gewaardeerde pragmatische aanpak

• De ambtenaren van de DVB staan bekend om hun pragmatisme en hun toegankelijkheid. In tegenstelling tot andere diensten van de FOD Financiën, is het relatief gemakkelijk om hen telefonisch of per e-mail te bereiken, wat door de praktijkmensen wordt gewaardeerd.
• In een tijd waarin de belastingdienst de neiging heeft om zich te "ontmenselijken", is deze nabijheid een waardevolle troef voor de belastingplichtigen.

De fiscale rechter: bewaker van de bindende kracht van rulings

De voorafgaande beslissingen van de DVB worden soms in twijfel getrokken door de centrale diensten van de belastingadministratie. Deze context maakt het unieke vonnis van de rechtbank van eerste aanleg van Antwerpen van 5 juni 2024 des te interessanter.

De juridische context

• De administratie betwistte een ruling uit 2017, betreffende de vrijstelling van de bedrijfsvoorheffing op grond van artikel 275/2 WIB.
• Het Hof van Cassatie heeft onlangs het beginsel van legitiem vertrouwen van de belastingplichtige in de administratie versterkt, maar de betwisting van rulings door de centrale administratie blijft frequent.

Het Antwerpse vonnis: een welkome duidelijkheid

Na een gedetailleerde analyse concludeerde de rechtbank dat geen van de limitatief opgesomde oorzaken van onontvankelijkheid in artikel 23 van de DVB-wet in dit geval van toepassing was. Bijgevolg was er geen wettelijke basis om de betreffende ruling terzijde te schuiven.

Dit vonnis herinnert aan het belang van het respecteren van de bindende kracht van voorafgaande beslissingen, wat essentiële rechtszekerheid biedt aan belastingplichtigen.

Conclusie: de rechtszekerheid verdedigen

De DVB speelt een cruciale rol in het Belgische fiscale landschap door belastingplichtigen voorspelbaarheid te bieden over hun fiscale verplichtingen. Hoewel sommige kritieken gerechtvaardigd zijn, met name over de vertragingen of interne verschillen, mogen ze het belang van deze instelling niet overschaduwen.

De recente rechtspraak, zoals die van de rechtbank van Antwerpen, bevestigt de noodzaak om de bindende kracht van rulings te beschermen. Deze rechtszekerheid is essentieel om het vertrouwen van belastingplichtigen en praktijkmensen in de belastingdienst te behouden.