Update CBN-advies 107/11 – Opbrengsten waarover betwisting bestaat

De Commissie voor boekhoudkundige normen publiceert een nieuw ontwerpadvies ter openbare raadpleging. Het betreft een geactualiseerde versie van het bestaand CBN-advies 107/11 – Opbrengsten waarover betwisting bestaat.

Het doel van deze update is om de verwijzingen in overeenstemming te brengen met de meest recente wettelijke bepalingen, zonder daarbij inhoudelijke wijzigingen aan te brengen. De inhoudelijke principes van het oorspronkelijke advies blijven dus ongewijzigd.

De Commissie kondigt aan dat zij in een latere fase een grondige, bijkomende screening zal uitvoeren van de bestaande adviezen. Daarbij zal worden nagegaan waar er zich ook inhoudelijke aanpassingen opdringen, in het licht van evoluties in de regelgeving en de praktijk.

Geïnteresseerde partijen worden uitgenodigd om hun opmerkingen over deze update, alsook suggesties die kunnen worden meegenomen bij de latere screening, over te maken tijdens de consultatieperiode die loopt tot en met donderdag 19 juni 2025.

​

COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN
CBN-advies 107/11 − Opbrengsten waarover betwisting bestaat (update)
Advies van september 1989, bijgewerkt op 23 april 2025

1. Krachtens het eerste lid van artikel 3:11 van het koninklijk besluit van 29 april 2019 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (hierna: KB WVV) moet rekening worden gehouden met alle voorzienbare risico's, mogelijke verliezen en ontwaardingen, ontstaan tijdens het boekjaar waarop de jaarrekening betrekking heeft of tijdens voorgaande boekjaren”. Het tweede lid van art. 3 11 KB WVV zegt voorts dat rekening moet worden gehouden met de kosten en de opbrengsten die betrekking hebben op het boekjaar of op voorgaande boekjaren, ongeacht de dag waarop deze kosten en opbrengsten worden betaald of geïnd, behalve indien de effectieve inning van deze opbrengsten onzeker is.

2. Met andere woorden, wanneer − op basis van de criteria van voorzichtigheid, oprechtheid en goede trouw - de inning van een opbrengst onzeker blijft, dan staat het de onderneming vrij deze opbrengst niet in resultaat te nemen zolang de effectieve inning onzeker blijft. Dezelfde opbrengst mag echter ook als resultaat worden geboekt: in dat geval moet voor de onzekerheid omtrent de inning een waardevermindering dan wel − in voorkomend geval − een voorziening voor risico's en kosten ten laste van de resultatenrekening worden geboekt.

3. Is de opbrengst geïnd maar bestaat daarover betwisting, dan is dit geen reden om de boeking in de resultatenrekening uit te stellen. Het hangende geschil en het risico dat hieruit voortvloeit moeten alsdan boekhoudkundig worden uitgedrukt door de vorming van een voorziening ten laste van de resultatenrekening

De tegenwaarde van de geïnde opbrengst mag niet ”uit voorzorg” bij het
opvraagbare passief worden geboekt, onder de schulden of de overlopende rekeningen, als bedrag dat nog moet worden bestemd.
Voor het bedrag van de voorziening moet, op grond van voornoemde criteria van voorzichtigheid, oprechtheid en goede trouw, rekening worden gehouden met het effectieve risico voor de onderneming dat zij verplicht zou worden de betrokken opbrengst geheel of ten dele terug te betalen.
Wanneer een voorziening wordt gevormd, moet deze, naargelang van de evolutie van het effectieve risico, achteraf worden gehandhaafd, teruggenomen of aangepast.

4. In deze context werd gevraagd naar de mogelijke weerslag van een rechtsvordering in verband met een geïnde opbrengst, of van een hoger beroep dan wel een voorziening in cassatie tegen een gerechtelijke beslissing omtrent een effectief geïnde opbrengst, op de vorming van een voorziening of het bedrag ervan.
Naar het oordeel van de Commissie is het instellen van een gerechtelijke procedure niet doorslaggevend voor de vorming van een voorziening, maar moet hiermee worden rekening gehouden bij de inschatting van het risico. Wanneer overigens een eerste gerechtelijke beslissing is gevallen en daartegen hoger beroep wordt ingesteld, moet bij de beoordeling van het risico rekening worden gehouden met de gerechtelijke beslissing zelf, met de aanleg waarin zij is uitgesproken alsmede met de waarschijnlijkheid dat deze beslissing wordt bevestigd of vernietigd.

​